Vrijheid van Godsdienst

Vrijheid van Godsdienst

Nieuwe editie

21-10-2025

Rapport Vrijheid van Godsdienst

  • Iedereen heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst - zonder discriminatie, onderdrukking of vervolging.
  • Godsdienstvrijheid is, net als andere mensenrechten, sterk gecorreleerd met politieke stabiliteit. Onderdrukking van religie of geloof kan dienen als een belangrijke aanjager van conflicten en geweld.
  • Al 25 jaar analyseert Kerk in Nood (ACN)'s Rapport over de Vrijheid van Godsdienst in de wereld de stand van zaken op het gebied van godsdienstvrijheid in 196 landen wereldwijd.
  • Tot op de dag van vandaag is dit het enige wereldwijde rapport van een niet-gouvernementele organisatie dat systematisch de situatie van godsdienstvrijheid in elk land documenteert.

Wat is vrijheid van godsdienst?

Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door de praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van de geboden en voorschriften.

Artikel 18 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens

Wat betekent het?

Het betekent dat iedereen het recht heeft om zijn religieuze overtuiging te kiezen, uit te oefenen en te uiten - of helemaal geen overtuiging te hebben - zonder inmenging, discriminatie of angst. Het is een fundamenteel mensenrecht dat niet alleen individuen beschermt, maar ook gemeenschappen en geloofsgroepen in hun collectieve uiting van religie.

Deze vrijheid omvat:

Vrijheid om te geloven - Iedereen kan een geloof aanhangen (of geen geloof) zonder dwang of straf.
Vrijheid om te praktiseren - Mensen kunnen eredienst houden, religieuze rituelen volgen en hun geloof onderwijzen.
Vrijheid om te uiten - Overtuigingen kunnen publiekelijk of privé, alleen of in gemeenschap worden gedeeld.
Vrijheid van dwang - Niemand kan gedwongen worden een religie tegen zijn wil aan te nemen of af te zweren.

Godsdienstvrijheid is nauw verbonden met andere essentiële rechten, zoals vrijheid van meningsuiting, vrijheid van geweten, vrijheid van vereniging.

Video Religieuze Vrijheid 2023
Hoe meer de wereld weet over daden van religieuze haat en verwaarlozing, hoe meer de wereld in staat zal zijn om er iets aan te doen. - Paus Franciscus

Waarom is dat belangrijk?

Omdat iedereen ervan profiteert.

Vrijheid van godsdienst is voor iedereen. Het stelt mensen met verschillende geloofsovertuigingen en wereldbeelden in staat om vreedzaam naast elkaar te leven. Het zorgt ervoor dat individuen en religieuze organisaties niet gedwongen worden om te kiezen tussen hun geloof en het dienen van hun gemeenschap.
Wanneer religieuze vrijheid onderdrukt wordt, is dat niet alleen een bedreiging voor persoonlijke vrijheid en menselijke waardigheid - het is een aanval op het fundament van een rechtvaardige en diverse samenleving.

Godsdienstvrijheid is je recht - en je verantwoordelijkheid.

Lees het rapport. Handel vandaag.

#RechtOmTeGeloven

Godsdienstvrijheid: een mensenrecht, geen privilege

Kunnen mensen alles doen in de naam van religie?

Nee. Godsdienstvrijheid is, net als andere rechten, niet absoluut. Overheden mogen alleen beperkingen opleggen als daar een dwingende reden voor is - zoals het beschermen van de openbare veiligheid, gezondheid, orde of de rechten en vrijheden van anderen.

Geeft godsdienstvrijheid speciale privileges aan religieuze mensen?

Ook nee. Godsdienstvrijheid beschermt iedereen gelijk - of het nu gaat om christenen, joden, moslims, hindoes, boeddhisten of niet-gelovigen. Het garandeert dat individuen vrij blijven om hun eigen weg te volgen - al dan niet geworteld in het geloof - zonder druk van de staat of de maatschappij. Door de vrijheid van geweten te beschermen, handhaaft het het diep persoonlijke recht om waarheid, betekenis en doel te zoeken op iemands eigen voorwaarden. Wanneer overheden zich met het geweten bemoeien, zetten ze de deur open om ook andere persoonlijke vrijheden te schenden.

FAQ

Uw recht op godsdienstvrijheid

# Het belang van godsdienstvrijheid

Godsdienstvrijheid is een hoeksteen van elke vrije en rechtvaardige samenleving. De waarde ervan strekt zich uit tot iedereen, zowel gelovigen als niet-gelovigen. Het gaat niet alleen om religie: het gaat om het beschermen van het recht van ieder individu om te denken, te geloven en te leven naar eigen geweten.

Respect voor dit recht:

  • bevestigt de menselijke waardigheid en persoonlijke integriteit;
  • garandeert gelijke behandeling onder de wet voor iedereen, ongeacht geloof;
  • stelt individuen en gemeenschappen in staat hun waarden, tradities en identiteiten te uiten en door te geven zonder inmenging;
  • beschermt individuen en groepen tegen vervolging, dwang en discriminatie;
  • moedigt dialoog en vreedzame coëxistentie tussen verschillende wereldbeelden aan;
  • versterkt de democratie door tolerantie, pluralisme en respect te bevorderen;
  • vermindert conflicten door verschillende groepen de ruimte te geven om vreedzaam samen te leven.

Een samenleving die de vrijheid van godsdienst respecteert, is een samenleving waar iedereen zich kan ontplooien en waar diversiteit een bron van kracht wordt in plaats van een bron van verdeeldheid.

# Wat vrijheid van godsdienst inhoudt

Iedereen heeft het inherente recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst.

Iedereen heeft het inherente recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst. Dit fundamentele recht omvat:

  • de vrijheid om een godsdienst of overtuiging van eigen keuze te hebben of aan te nemen;
  • de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen of er afstand van te doen;
  • de vrijheid om zijn godsdienst of overtuiging alleen of in gemeenschap, in het openbaar of privé te belijden.

Dit omvat het recht om godsdienst te belijden, religieuze feestdagen te vieren, les te geven, religieuze symbolen te dragen en deel te nemen aan rituelen, gebed en andere vormen van devotie.

Op persoonlijk niveau

Godsdienstvrijheid beschermt het immateriële domein van het geweten en de waardigheid van elke persoon. Belangrijke aspecten zijn onder andere:

  • vrijheid om te geloven of niet te geloven, en om lid te worden van een religieuze gemeenschap;
  • de vrijheid om privé of in het openbaar te bidden en te aanbidden en om gebedshuizen te hebben
  • vrijheid voor ouders om hun kinderen op te voeden in overeenstemming met hun religieuze overtuigingen, inclusief toegang tot religieus onderwijs en onderricht;
  • vrijheid voor gezinnen om scholen te kiezen die hun waarden weerspiegelen zonder financiële sancties te hoeven betalen;
  • vrijheid om religieuze hulp te ontvangen in ziekenhuizen, gevangenissen, militaire dienst of andere openbare instellingen;
  • vrijheid van dwang om tegen iemands geloof in te gaan of zich aan te sluiten bij groepen die tegen iemands overtuigingen ingaan;
  • vrijheid van discriminatie of beperkingen op basis van godsdienst in werk, onderwijs, burgerparticipatie of andere gebieden van het leven.

Op gemeenschapsniveau

Religieuze gemeenschappen brengen mensen met een gedeelde overtuiging samen en functioneren als georganiseerde sociale organen. Om hun missie te vervullen, moeten ze vrij zijn om:

  • hun eigen interne leiderschap vast te stellen en kiezen ambtsdragers volgens hun tradities;
  • geestelijken te wijden, religieuze ambten te bekleden en vrij binnen en buiten de gemeenschap te communiceren
  • instellingen op te richten voor religieuze vorming en theologisch onderwijs;
  • religieuze teksten te publiceren, raadplegen en gebruiken
  • hun geloof en morele leer te onderwijzen en erover te communiceren, zowel binnen als buiten gebedshuizen;
  • mediaplatforms te gebruiken om hun boodschap te delen;
  • deel te nemen aan liefdadigheids-, onderwijs- en sociale initiatieven geïnspireerd door hun geloof.

Voor gemeenschappen met een transnationale structuur, zoals de katholieke Kerk, zijn de volgende aanvullende vrijheden essentieel:

  • Communicatie en eenheid onderhouden tussen lokaal en mondiaal leiderschap;
  • verspreiden van religieuze leringen, documenten en richtlijnen;
  • deel te nemen aan internationale dialoog, samenwerking en solidariteit, onder andere door interreligieuze ontmoetingen en theologische uitwisseling.

# Een recht om gerespecteerd en beschermd te worden

De volledige erkenning en bescherming van godsdienstvrijheid - zowel op individueel als collectief niveau - is van vitaal belang voor de menselijke waardigheid, vrede en het democratische leven. Het handhaven van dit recht helpt ervoor te zorgen dat niemand wordt uitgesloten, monddood gemaakt of gemarginaliseerd vanwege zijn of haar geloof en dat de samenleving open, pluralistisch en rechtvaardig blijft.